Astronomowie znaleźli jedno z największych kosmicznych włókien

8 godz. temu

Włókna, jedne z największych struktur w kosmosie, tworzą rozległe przypominające nici formacje galaktyk i ciemnej materii. Są jednocześnie rodzajem autostrad, po których materia i pęd są przekazywane do galaktyk. Sąsiadujące ze sobą włókna, zawierające wiele galaktyk obracających się w tym samym kierunku, same wydają się wirować. Są świetnymi układami, do badania, w jaki sposób współczesne galaktyki zyskały obecną materię oraz moment pędu. Międzynarodowy zespół naukowy odkrył właśnie jedną z największych takich struktur we wszechświecie.



Zdigitalizowany Codex Atlanticus – największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci

5 grudnia 2025, 08:23

Codex Atlanticus, największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci, rzadko jest udostępniany publiczności. Zawarte w nim zapiski powstawały w latach 1478–1518. To imponujące świadectwo geniuszu mistrza renesansu. Zawiera on informacje dotyczące inżynierii, malarstwa, geografii, fizyki, chemii, projekty odzieży czy bajki. Możemy podziwiać w nim projekty katapult i dźwigów oraz prywatne notatki Leonarda. Zbiór został skompletowany pod koniec XVI wieku przez Pompeo Leoniego i ze względu na swoje rozmiary nazwany Kodeksem Atlantyckim.


Kot domowy trafił do Europy zaledwie 2000 lat temu. Przybył z Afryki nie z Bliskiego Wschodu

4 grudnia 2025, 10:24

Udomowione koty pojawiły się w Europie zaledwie 2000 lat temu, czytamy na łamach Science. Piszemy na nowo historię klasyczną. Kot domowy pojawił się w Europie nie dzięki pierwszym rolnikom z Bliskiego Wschodu, a za pośrednictwem późniejszych sieci handlowych na Morzu Śródziemnym, mówi Bea De Cupere z Belgijskiego Królewskiego Instytutu Nauk Naturalnych. Międzynarodowy zespół badawczy, na czele którego stali Marco De Martino i Claudio Ottoni z Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata, stwierdził, że koty domowe przybyły do Europy z Afryki Północnej.


Anakondy – prehistoryczne giganty we współczesnym świecie

3 grudnia 2025, 09:05

W przeszłości po Ziemi chodziły liczne gatunki wielkich zwierząt. W środkowym i górnym miocenie (12,4–5,3 milionów lat temu), gdy klimat był znacznie cieplejszy, a rozległe obszary podmokłe zapewniały obfitość pożywienia, istniały 12-metrowe kajmany czy słodkowodne żółwie o długości przekraczającej 3 metry. Wszystkie te gatunki wyginęły. Ale nie anakondy. One oparły się trendowi zmniejszania rozmiarów ciała i prehistoryczne giganty wciąż można spotkać w ich środowisku naturalnym.


Chemikalia, z którymi na co dzień się stykamy, zaburzają pracę mikrobiomu jelit

1 grudnia 2025, 11:01

Jelita ludzi na całym świecie zamieszkuje w sumie około 4500 gatunków bakterii. U pojedynczej osoby jest to od 160 do około 1000 gatunków. Ich obecność jest nam niezbędna do życia i prawidłowego funkcjonowania. Ale nie tylko sama obecność. Jednym z kluczowych elementów jest równowaga pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Zachwianie tej równowagi może prowadzić nie tylko do chorób układu trawienia, ale również do otyłości, chorób układu odpornościowego czy chorób psychicznych.


Bałtyk i Morze Północne zanieczyszczone środkami kontrastującymi MRI

27 listopada 2025, 15:02

Bałtyk i Morze Północne są zanieczyszczone środkami kontrastującymi używanymi przy rezonansie magnetycznym, informuje geochemik profesor Michael Bau i jego zespół badawczy z Constructor University w Bremie. Uczeni wykazali, że w wodach Morza Bałtyckiego i Morza Północnego znajdują się metale ziem rzadkich, których obecność bezpośrednio powiązali ze środkami kontrastującymi.


W Pasie Kuipera zauważono nieznaną wcześniej strukturę

25 listopada 2025, 10:28

W 2011 roku Jean-Marc Petit z Institut UTINAM odkrył w Pasie Kuipera wyraźne zagęszczenie obiektów o małym nachyleniu względem ekliptyki. Nazwał je „jądrem” Pasa. Pojawiło się wówczas pytanie, czy to jedyna struktura, czy tez w Pasie Kupiera istnieją inne. Zespół naukowców z Princeton University, kierowany przez Amira Siraja, doniósł właśnie o zauważeniu kolejnej struktury.


Nowojorscy uczeni odwrócili proces odrzucenia świńskiej nerki przeszczepionej człowiekowi

19 listopada 2025, 09:55

Medycyna na całym świecie ma problem z niedostateczną liczbą dawców organów. By temu zaradzić od dłuższego czasu prowadzi się – z większymi lub mniejszymi sukcesami – prace nad ksenotransplantacją, czyli przeszczepianiem organów od innych gatunków zwierząt. Wykorzystuje się w tym celu świnie. Zwierzęta są poddawane genetycznym modyfikacjom, których celem jest powstrzymanie układu odpornościowego dawcy przed rozpoznaniem organu jako obcego, zaatakowanie go i odrzucenie przeszczepu. Mimo tych modyfikacji organizm człowieka nadal może zaatakować i odrzucić organ.


Archeolodzy w tajemnicy pracowali przy nietypowym pochówku kobiety z epoki wikingów

18 listopada 2025, 10:24

Przez kilka ostatnich miesięcy w wielkiej tajemnicy na farmie Val w gminie Ørland pracował zespół archeologów. Wezwał ich poszukiwacz skarbów Roy Søreng, który dzięki wykrywaczowi metali znalazł broszę o miseczkowatym kształcie. Tego typu biżuteria była typowa dla wczesnośredniowiecznych kobiecych strojów ze Skandynawii. A archeolodzy tym chętniej udali się na miejsce znaleziska, że w tej samej farmie kilka miesięcy wcześniej odkryto pochówek wikingów.


Imbir – odpowiedź polskiego rolnictwa na zmiany klimatu?

14 listopada 2025, 15:13

Uprawa imbiru w Polsce to coś więcej niż ciekawostka. To krok w stronę bardziej różnorodnego, nowoczesnego i odpornego na zmiany klimatu rolnictwa. Wierzę, że z pasją naszego zespołu ten cel jest realny, mówi profesor Piotr Szulc z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Jeśli wszystko pójdzie po myśli naukowców polski imbir może trafić na półki sklepowe w ciągu najbliższych 3-4 lat. Uczeni z Poznania dowiedli bowiem, że imbir może rosnąć w naszym klimacie, a teraz pracują nad stworzeniem odmiany lepiej dostosowanej do polskich warunków klimatycznych i glebowych.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy